Wetenschap, 20 april
WISKUNDIGEN
HEBBEN 40 MILJOEN EURO NODIG OM HET VAK TE REDDEN
Zelfs de
Nederlandse wiskundigen hebben nu een lobby in Den Haag. Afgelopen donderdag
sloegen ze daar alarm over de toekomst van hun vak, met de presentatie van het
rapport `Nieuwe dimensies, ruimer bereik' aan de secretaris generaal van het
ministerie van onderwijs, H. Bruins Slot. Het rapport, geschreven door de
onderzoekscholen en de adviescommissie wiskunde van NWO, omvat ook een plan om
het vak weer in vorm te brengen, à raison van veertig miljoen euro.
De
wiskunde, die in Nederland nog op hoog niveau staat, dreigt ten onder te gaan,
aldus het rapport. De studentenaantallen lopen al jaren dramatisch terug,
sterker nog dan bij andere exacte vakken. En dat scheelt overheidsfinanciering.
Het aantal hoogleraren in het vak is sinds 1990 teruggelopen van 120 naar 90,
met 73 als verwachting voor 2005.
En dat
terwijl er aan wiskunde en wiskundigen steeds meer behoefte is, waarschuwen de
wiskundigen, door de spectaculaire uitbreiding van het wiskundegebruik in
andere vakgebieden. Er dreigt zelfs een tekort aan Nederlandse wiskundigen in
het bedrijfsleven, aldus een spreker van Shell op een tegelijkertijd gehouden
mini-symposium. Vroeger felbevochten posities in het universitair onderzoek
kunnen soms niet meer vervuld worden.
Volgens
het plan moeten de onderzoeksgroepen groter worden om internationaal
concurrerend te blijven. Zeven thema's, met namen als `wiskunde en
levenswetenschappen' of `financiële wiskunde', zouden ieder één groot centrum
moeten krijgen, met zo'n vijftien vaste stafleden, desnoods ten koste van
andere wiskunde-afdelingen. ``Nu is het onderzoek nog te versnipperd over de
dertien universiteiten'', aldus prof.dr. Henk van der Vorst, een van de
schrijvers van het rapport.
Verder
zoeken de wiskundigen het in opleidingen voor betalende buitenlandse studenten
en in extra onderzoeksbudgetten. Ook moeten studenten en leraren sterker bij
het universitaire onderzoek betrokken worden. Uiteindelijk, hopen de
wiskundigen, zouden door de plannen de studentenaantallen aan moeten trekken,
en zouden er in 2005 er weer 120 hoogleraren moeten zijn.
Het hele
pakket, met wiskundige precisie geraamd, zou 39,8 miljoen euro moeten gaan
kosten. De secretaris-generaal liet in beleefde termen weten dat de wiskundigen
dat bedrag bij hun eigen universiteiten moesten zoeken: ``De bestuurders moeten
de keuzes maken.''
Toch
verwacht Van der Vorst dat de overheid uiteindelijk zal bijdragen. ``Maar het
is vooral belangrijk dat de minister van onderwijs duidelijk maakt dat de
bijdrage voor de wiskunde niet nog lager kan.'' ``Dit is nog stap nul, maar er
komt nu eindelijk iets op gang'', zei Chris Zaal, organisator en
wiskundevoorlichter, over de noodkreet.