Satelliet ziet enorme melkzee Door Bruno van Wayenburg ROTTERDAM, 27 SEPT.  Al vanaf de zeventiende eeuw staan in scheepslogboeken de verslagen van verbaasde zeelieden die 's nachts plotseling op een lichtende, melkwitte zee leken te varen. Nu is het fenomeen vastgelegd door een weersatelliet, meldden Amerikaanse onderzoekers gisteren in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences. De satelliet, in een baan rond de aarde op 833 kilometer en uitgerust met een zeer gevoelige fotomultiplyer-vacuümbuis voor lichtdetectie, maakt normaal gesproken opnamen van wolken bij zon- en maanlicht. De onderzoekers visten uit archieven opnamen van de onbewolkte Indische Oceaan ten oosten van Somalië op 25 tot 27 januari 1995. Die datum en plaats kwamen overeen met een logboekverslag van een lichtende zee door een bemanningslid van het Britse schip SS Lima. `Alsof het schip over een sneeuwveld voer, of over de wolken gleed', beschreef de zeeman het fenomeen lyrisch. In de satellietbeelden was, met hulp van ruisonderdrukkende en beeldverbeterende technieken, een lichtend gebied te zien van ongeveer 17.700 vierkante kilometer, ongeveer de helft van het oppervlak van Nederland. De lichte vlek roteerde langzaam, en bleef drie dagen bestaan. Lichtgevende organismen spelen vrijwel zeker een rol bij het ontstaan van het verschijnsel. Sommige dinoflagellaten, eencellige algen, produceren lichtflitsen na mechanische verstoringen, maar komen meer in aanmerking voor het verklaren van ander mysterieus verschijnsel op zee: roterende spaken en banden van licht op zee. Waarschijnlijker is dat lichtgevende bacteriën, samengeklonterd op algenkolonies, de veroorzakers zijn. Die geven langduriger, maar wel zwakker, licht. Waarom het verschijnsel alleen plaatsvindt op de Indische Oceaan en bij Java en Indonesië is nog een raadsel. Datum:  27-09-2005 Sectie:  Wetenschap Pagina:  08 Trefwoord:   Biologie Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.