NRC Handelsblad van 19-04-2003, Pagina 41, Wetenschap & Onderwijs

NIEUWE AANPAK VAN KERNFUSIE BEGINT MET REUZENSTROOMSTOOT
(Bruno van Wayenburg)
Met de stroomstoot ter grootte van duizend blikseminslagen, die een
mini-waterstofbom af deed gaan, is een nieuwe techniek voor kernfusie ten
tonele verschenen. Dat meldden natuurkundigen van Sandia laboratories in
het Amerikaanse Albuquerque vorige week maandag op het jaarcongres van de
American Physical Society.
Kernfusie, de energiebron van de zon en sterren, is het samensmelten van
atoomkernen, waarbij grote hoeveelheden energie vrijkomen. Brandstof is
het waterstof, of deuterium (een zwaardere variant van waterstof). Om
samen te kunnen smelten moeten de atoomkernen wel eerst de wederzijdse
elektrische afstoting overwinnen. Wat betekent dat de brandstof miljoenen
graden verhit moeten worden, en krachtig samengeperst.
Na de Tokamak (een torus waarin magneetvelden een ultrahete wolk
waterstofgas gevangen houden) en laserpulsen die kleine waterstofhoudende
bolletjes laten imploderen, dient zich nu Sandia's z-versneller aan. Het
gaat om een apparaat met een diameter van 33 meter dat een tienmiljardste
seconde lang een elektrische stroom van 20 miljoen ampère opwekken,
evenveel als duizend bliksemschichten. Die stroom wordt door een
cylindervormige kooi van wolfraamdraden geleid, ter grootte van een
filmrolletje, met daarin een plastic capsule waarin een kubieke
centimeter deuteriumn zit. De stroom verdampt de wolfraamdraden, en roept
tegelijkertijd een krachtig magneetveld op dat het hete gas samenknijpt.
Die implosie wekt een intense puls röntgenstraling op, die het deuterium
verhit tot 20 miljoen graden. Daarbij treedt kernfusie op, wat blijkt uit
de productie van neutronen. De opgewekte energie was een paar duizendste
joule, net genoeg om een fietslampje een duizendste seconde te laten
branden. Bovendien kan de versneller maar eens per dag vuren.

Copyright: Wayenburg. Bruno van